Posts

Showing posts from July, 2023

Parashtesa con- është fjala “kon” e gegërishtes

Në latinisht edhe italisht ka shumë fjalë që fillojnë me parashtesën con- që te disa fjalë bëhet com- për shkak të përshtatjes së tingullit me shkronjën tjetër pasuese. Kjo parashtesa con- është fjala “kon” e gegërishtes që domethënë “me qënë” pra “është”. Vetëm shqipja e shpjegon këtë parashtesë kurse latinishtja edhe italishtja nuk e shpjegojë dot. Shqipja i shpjegon edhe pjesët e tjera të këtyre fjalëve që latinishtja edhe italishtja nuk i shpjegojnë dot. Këto janë disa fjalë me këtë parashtesë: contactare – kon tak – kon taku – kon takuar – është takuar – takon, convention – kon vën – e kon e vënë – është e vënë – është vendosur – vendosje, në italisht është “convenzione”, comparare – kom par – kom parë – është parë, është krahasuar – krahason, condition – kon dit – kon e ditur – është e ditur – kusht, edhe kushtet janë gjëra që dihen, në italisht është “condizione”, conoscere – ko njo – ka njoh – ka njohje – njeh, compiere – kom bërë – e bërë, e përfunduar – përfundon, co

Gjuha shqipe ka krijuar latinishten edhe greqishten si gjuhë artificiale në antikitet

Gjuha shqipe ka krijuar latinishten edhe greqishten si gjuhë artificiale në antikitet. Në shekullin e 5 p.e.s. është krijuar greqishtja e vjetër në Athinë edhe pastaj në shekullin e 4 p.e.s. është krijuar latinishtja në Romë. Asnjë popull nuk i ka folur këto gjuhët artificiale latinisht edhe greqisht sepse latinishtja edhe greqishtja ishin vëtëm gjuhë të shkruara që i përdornin dijetarët edhe elitat politike. Nga latinishtja janë krijuar si gjuhë të folura të gjitha gjuhët romane si italishtja, frëngjishtja, spanjishtja, portugalishtja, katalonishtja edhe rumanishtja. Të gjitha fjalët e këtyre gjuhëve romane janë të krijuara plotësisht nga gjuha shqipe. Pasi u krijua latinishtja si gjuhë artificiale në antikitet në Romë gjuha e folur ka qënë italishtja antike qe njihet si “latinishtja vulgare” që domethënë “latinishtja popullore”. Edhe shkenca e gjuhësisë zyrtare e pranon që latinishtja e folur në antikitet ishte e ndryshme nga latinishtja e shkruajtur. Por meqënëse nuk ka shkrime t