Etimologjia e fjaleve latine (pjesa 2)
Edhe qe latinishtja eshte krijuar nga fjalet e shqipes kjo eshte e qarte fare. Fjalet latine jane fjale te bashkuara te shqipes ose jane gati njelloje si fjalet e shqipes.
Keto jane disa fjale latine qe jane krijuar nga bashkimi i fjaleve te shqipes ose jane fjale te shqipes me pak ndryshime:
mente – mendja,
pensare – pe nese – per te pare nese – mendon-
se ne latinisht nuk ka fjale qe te jete si mendja (mente) per foljen mendon por shqipja e ka,
vedere – ve re – veren, shikon,
venire – vjen,
libertas – liria,
vita – vit – jeta, fjala shqipe vit eshte marr per ta pasur latinishtja per fjalen jeta,
eta – jeta – mosha, fjala shqipe jeta eshte marr per ta pasur latinishtja per fjalen mosha,
spata – shpata,
studiare- shty dija – shtyn dijen – meson, e shtyn me tej diturine (edhe etimologjia zyrtare indoeuropiane keshtu e shpjegon por pa thene se keto fjale jane shqip),
memoria – me mor – te marresh ne kujtese – kujtesa,
lingua – lin gua – gjuha e lindur – gjuha, e folura,
dia – dita,
notte – nata, ose ne gegerisht i thone edhe nota,
megliore – me mire, por latinishtja e italishtja nuk e kane fare fjalen mire por shqipja e ka,
dovere – do ver – do ber – duhet bere, kjo fjale eshte shume e qarte nga shprehja shqipe do bere qe dicka duhet bere edhe asnje shpjegim tjeter nuk ka per kete fjale,
andare – and – end pas dickaje – shkon,
prendere – pre nder – merr nder – merr nder duar dicka – merr, pre ne shqip eshte preja pra dicka qe eshte marr,
membran – me mbron – te mbrosh – cipa qe mbron rreth e rrotulle,
sapere – zap – dicka qe e ke, e di – di, te dish gjera,
eruditus – e ru dit – e ruan diturine – nje njeri qe di shume edhe e ruan diturine,
comprare – kom prur – dicka eshte blere – blen,
cascada – ka shka – ka shkare – ka rene – renja e ujit,
banditore – ban dit – ban te ditur – lajmetari qe ben te ditur lajmet,
ludere – luj – luaj, te luash,
stimulus – shti mu lu – shtin mu lujt – shtin per te levizur – hosteni, edhe hosteni perdoret per te shtyre kafshet ne bujqesi,
terra – terr – e erret pra terr – toka, edhe toka eshte e erret.
Eshte shume e gjate lista e fjaleve latine sepse e gjithe gjuha latine eshte e krijuar si nje gjuhe artificiale nga gjuha pellazgo-ilire pra shqipe afersisht ne vitet 400 p.e.s. Edhe shembulli per te krujar latinishten ishte greqishtja sepse gjuha greke eshte krijuar si gjuhe artificiale ne Athine para gjuhes latine. Latinishtja ishte vetem gjuha e qytetit te Romes edhe e fshatrave rreth Romes. Nuk ka gjuhe qe te jete vetem ne nje qytet. Edhe kjo e tregon qarte qe latinishtja eshte nje gjuhe artificiale qe u krijua nga gjuha pellazgo-ilire pra shqipe.
